GLPS dhe një qytetare ushtrojnë padi kundër Ministrisë së Financave, Punës dhe Transfereve
Personat paraplegjik dhe tetraplegjik përkufizohen si persona që, si shkak i sëmundjes apo dëmtimit të sistemit nervor qendror apo periferik, kanë humbur në formë të përhershme mundësinë e zhvendosjes dhe lëvizjes së ekstremiteteve të poshtme, respektivisht ekstremiteteve të poshtme dhe të sipërme. Duke qenë se personat paraplegjik dhe ata tetraplegjik nuk janë në gjendje që të përkujdesen për vete në mënyrë të pavarur, ata për të kryer nevojat elementare duhet të kenë shoqërues. Pavarësisht që statusin dhe të drejtat e këtyre dy kategorive e rregullon Ligji nr.05/L -067 për statusin dhe të drejtat e personave paraplegjik dhe tetraplegjik, i cili ndër të tjera parasheh të drejtën në kompensim mujor si dhe të drejtën për kujdestar që u takon këtyre personave, në praktikë institucionet ua mohojnë këto drejta personave në bazë të vendimeve të paarsyetuara dhe duke mos i marrë parasysh raportet mjekësore që e vërtetojnë gjendjen shëndetësore të tyre.
Një fat të tillë e kishte edhe një qytetare nga Prishtina, të cilës i ishte refuzuar ankesa për rishqyrtim të vendimit, me të cilin është kategorizuar në Grupin e Dytë dhe i është mohuar e drejta për shoqërues. Me këtë rast, qytetarja dhe Grupi për Studime Juridike dhe Politike (GLPS), përmes Qendrës për Raste Gjyqësore Strategjike (Qendra), më datë 8 shkurt 2023, dorëzuan si bashkëpaditës padinë për konfliktin administrativ në Gjykatën Themelore në Prishtinë – Departamenti për Çështje Administrative kundër Ministrisë së Financave, Punës dhe Transfereve (MFPT).
Në këtë Padi, CSL dhe qytetarja pretendojnë kundërligjshmërinë e vendimit të Divizionit të Skemave Pensionale – Departamenti i Pensioneve në kuadër të MFPT-së (Vendimi i Kontestuar), i datës 28 dhjetor 2022, për refuzimin e ankesës për rishqyrtim të vendimit me të cilin ajo është kategorizuar në Grupin e Dytë dhe i është mohuar e drejta për shoqërues.
Bashkëpaditësit vlerësojnë se vendimi i kontestuar është marrë në kundërshtim me parimin kushtetues të mos diskriminimit, dispozitat e Ligjit për statusin dhe të drejtat e personave paraplegjik dhe tetraplegjik, Ligjit për Procedurën e Përgjithshme Administrative (LPPA), Rregulloren (QRK) nr. 07/2017 për përbërjen, funksionimin, përgjegjësitë e komisionit vlerësues dhe përcaktimin e procedurave për njohjen e statusit dhe të drejtave të personave paraplegjik dhe
tetraplegjik (Rregullorja nr. 07/2017).
Se vendimi për vendosjen në grupin e dytë të personit paraplegjik dhe tetraplegjik dhe refuzimi i ankesës së bashkëpaditëses është i përfshirë në shkelje të parimit kushtetues të mos diskriminimit argumentohet me faktin se organi vendimmarrës duke e larguar nga Grupi i Parë, ia ka mohuar të drejtën në kujdestar personal. Me mosdhënien e një përshtatje/akomodimi të arsyeshëm e në përputhje me nevojat specifike të bashkëpaditëses, vlerësohet se organi vendimmarrës nuk e ka trajtuar në mënyrë të barabartë përkatësisht e ka diskriminuar qytetaren në bazë të aftësisë së saj të kufizuar.
Vendimi i atakuar pretendohet se bie në kundërshtim me ligjin bazik që rregullon statusin dhe të drejtat e personave paraplegjik dhe tetraplegjik, për arsye se në procedurën e rivlerësimit kjo qytetare ishte vlerësuar se i takon Grupit të Dytë e jo Grupit të Parë, pavarësisht se raportet mjekësore dëshmojnë se ajo i takon Grupit të Dytë. Rrjedhimisht, vendosja e bashkëpaditëses në Grupin e Dytë nënkupton heqjen e të drejtës së saj për të pasur shoqërues, përkundër faktit që ajo ka pasoja të përhershme në shëndetin e saj si dhe nuk mund të kryej nevojat elementare ditore pa ndihmën e një personi tjetër.
Tutje, mos arsyetimi i vendimit mbi refuzimin e ankesës së bashkëpaditëses, mos përfshirja e raportit të Komisionit Konziliar si dhe e raporteve tjera mjekësore, më të cilat vërtetohet diagnoza dhe gjendja shëndetësore e bashkëpaditëses,paraqesin bazë tjetër mbi të cilën bashkëpaditësit thirren se vendimi i atakuar është marrë në kundërshtim me LPPA, Rregulloren nr.07/2017 si dhe nga mos ekzaminimi i duhur nga Komisioni Vlerësues.
Të gjitha këto pretendime janë argumentuar me prova dhe arsyetime në Padi, përmes së cilës, bashkëpaditësit kanë kërkuar nga ana e Gjykatës që ta aprovojë në tërësi këtë padi dhe që ta anulojë vendimin e atakuar. Gjithashtu, është kërkuar që të aprovohet kërkesa që qytetarja të vendoset në Grupin e Parë dhe që të detyrohet MFPT-ja t’ia kompensojë pensionin në mënyrë retroaktive nga data 31 korrik 2022.
Lidhur me këtë padi, MFPT më datë 13 prill 2023, ka dorëzuar në Gjykatë përgjigje në padi përmes së cilës i kanë kundërshtuar pretendimet e paditësve dhe kanë kërkuar që të hedhet poshtë kërkesëpadia Vendimi i Kontestuar.
Më datë 26 korrik 2023, Gjykata ka mbajtur seancën përgatitore. Në këtë seancë, përfaqësuesi ligjor i bashkëpaditësve ka deklaruar se mbesin në tërësi pranë padisë dhe kërkesëpadisë dhe ka kërkuar nga ana e gjykatës që të caktohet ekspertizë mjekësore për vlerësimin e gjendjes. Këtë propozim e kishte aprovuar gjyqtarja e çështjes dhe kishte vendosur që seanca e radhës të mbahej pas përpilimit të kësaj ekspertize.
Në anën tjetër, përmes parashtresës së datë 27 korrik 2023, përfaqësuesi ligjor i bashkëpaditësve e kishte njoftuar gjykatën se paditësi Grupi për Studime Juridike dhe Politike (GLPS) tërhiqet nga padia për faktin se me Ligjin për Konfliktet Administrative është vështirë e argumentueshme që organizatat e shoqërisë civile mund të jenë mund të jenë paditës edhe në raste të tjera përveç kur është në pyetje interesi i drejtpërdrejt apo i tërthortë i atij subjekti. Andaj, i është propozuar gjykatës që kjo çështje gjyqësore të procedohet tutje vetëm me paditësen-qytetaren e cila ka interes direkt nga vendimi i atakuar.
Tutje, më datë 22 dhjetor 2023, gjykata caktoi dhe mbajti seancën e radhës në këtë çështje gjyqësore. Fillimisht, gjyqtarja e rastit vendosi që të aprovohet propozimi që GLPS të tërhiqet si paditës kurse më pas gjykimi vazhdoi me prezantimin e të gjeturave nga ekspertiza mjekësore dhe me dëgjimin e tre ekspertëve mjekësor. Këta ekspertë konstatuan se paditësja i takon grupit të personave paraplegjik, ka dëmtime të përhershme të ekstremiteteve dhe se është e domosdoshme të ketë kujdestar, pasi që e ka të pamundur që në mënyrë të pavarur të përkujdeset për nevojat personale.
Gjykata i administroi provat që janë pjesë e lëndës, duke vazhduar më tutje me fjalën përfundimtare të palëve. Përfaqësuesi i paditëses kërkoi nga gjykata që paditëses t’ia njoh të drejtën në pension si person paraplegjik i Grupit të Parë dhe ta obligojë MFPT-në që të bëjë kompensimin retroaktiv të këtij pensioni për periudhën e përcaktuar në padi e deri në plotfuqishmëri të vendimit gjyqësor.
Pavarësisht argumenteve dhe ekspertizës mjekësore që vërtetojnë bazën e padisë, Gjykata më datë 22 nëntor 2023, e refuzoi si të pabazuar padinë. Vendimi gjyqësor i shkallës së parë u arsyetua me faktin se provat e prezantuara nga paditësja nuk janë me ndikim për vërtetuar se paditësja i takon Grupi të Parë të personave paraplegjik dhe tetraplegjik.
Kundër vendimit të Gjykatës më të cilin u refuzua padia, përfaqësuesi i të paditurës më datë 23 nëntor 2023, dorëzoi ankesë në Gjykatën e Apelit me arsyetimin se vendimi i shkallës së parë është nxjerrë përmes vërtetimit jo të plotë dhe të gabuar të gjendjes faktike si dhe përmes aplikimit të gabuar të dispozitave të së drejtës materiale. Andaj, përmes argumentimit të këtyre shkeljeve të vendimit të Gjykatës Themelore, përfaqësuesi i palës paditëse ka kërkuar nga Gjykata e Apelit që të ndryshojë këtë vendim,duke vendosur në mënyrë meritore për anulimin e vendimit të MFPT-së dhe për njohjen e të drejtës së pensionit të qytetares sipas kërkesëpadisë.
Deri më tani, ende nuk është pranuar ndonjë vendim nga Gjykata e Apelit lidhur me këtë ankesë.