Category: RASTET TONA

GLPS dhe një qytetare ushtrojnë padi kundër Ministrisë së Shëndetësisë

Të gjithë qytetarët kanë të drejtë të marrin shërbime adekuate shëndetësore dhe është obligim i shtetit që të sigurojë kujdes mjekësor dhe mirëqenie të individit. Në rastet kur kujdesi apo shërbimet shëndetësore nuk mund të sigurohen nga ana e institucioneve vendore, ligjet kanë paraparë të drejtën e qytetarëve që të marrin trajtim mjekësor jashtë institucioneve publike shëndetësore. Për këtë qëllim, vendi ynë më kuadër të Ligjit për Fondin e Sigurimit Shëndetësor  ka paraparë programin për trajtim mjekësor jashtë institucioneve publike shëndetësore, në vend dhe jashtë tij. Legjislacioni që e rregullon këtë program parasheh që çdo qytetar i Kosovës ka të drejtë të aplikojë për Trajtim Mjekësor Jashtë Institucioneve Shëndetësore Publike (TMJIShP) kur shërbimi i caktuar nuk ofrohet në institucionet publike shëndetësore, dhe për këtë duhet të kompensohet shuma e shërbimeve që janë marrë nga qytetar në institucionet e tjera shëndetësore jo publike të vendit.

Pavarësisht bazës së qartë për përfitim nga programi për trajtim mjekësor jashtë institucioneve publike shëndetësore, në vend dhe jashtë tij, qytetarët në vendin tonë po përballën me refuzim të kërkesës për kompensim financiar nga ana e Ministrisë së Shëndetësisë edhe pse ata kanë pranuar shërbime mjekësore të cilat nuk mund të ofrohen nga institucionet shëndetësore publike.

Rast i ngjashëm ka ndodhur edhe me qytetaren e cila ka pranuar mbështetje juridike pa pagesë nga ana e Qendrës për Raste Gjyqësore Strategjike (CSL) në kuadër të Grupit për Studime Juridike dhe Politike (GLPS).

Kjo qytetare, nga viti 2016 e deri në vitin 2022 kishte marrë trajtime mjekësore jashtë institucioneve publike shëndetësore, trajtime këto që nuk ofroheshin në kuadër të sistemit tonë shëndetësor. Duke e shfrytëzuar të drejtën për aplikim në programin për trajtim mjekësor jashtë institucioneve publike shëndetësore, ajo me 18 mars 2022 kishte dorëzuar aplikimin duke i bashkëngjit edhe raportet konziliare për trajtim jashtë institucioneve shëndetësore publike. Por, Komisioni për TMJIShP më datë 21 prill 2022, kishte marrë vendim për refuzimin e aplikimit të kësaj qytetareje me arsyetimin që raportet konziliare nuk e kishin rekomanduar trajtimin mjekësor jashtë vendit.

Kundër vendimit të Komisionit për TMJIShP, qytetarja më 6 maj 2022, ka parashtruar ankesë në Komisionin e Ankesave për trajtim mjekësor jashtë institucioneve shëndetësore publike në Ministrinë e Shëndetësisë, duke arsyetuar se refuzimi i aplikimit të saj është bërë në kundërshtim me gjendjen faktike dhe legjislacionin në fuqi.

Duke mos i aprovuar pretendimet e ankesës së qytetares, Komisioni i Ankesave në kuadër të Ministrisë së Shëndetësisë me vendimin e datës 13 qershor 2022, ia kishte refuzuar ankesën kundër vendimit për refuzimin e kërkesës për përfitim nga programi për trajtim mjekësor jashtë institucioneve publike shëndetësore.

Duke qenë se qytetarja i kishte shfrytëzuar mjetet e rregullta juridike për të gëzuar të drejtën për trajtim mjekësor jashtë institucioneve publike shëndetësore dhe shkeljeve që janë bërë me rastin e refuzimit të aplikimit për këtë program, GLPS përmes Qendrës për Raste Gjyqësore Strategjike dhe qytetarja më datë 13 korrik 2022, kanë parashtruar padi për konflikt administrativ në Gjykatën Themelore në Prishtinë kundër Ministrisë së Shëndetësisë.

Në këtë padi, CSL dhe qytetarja kanë bashkëngjitur prova me të cilat vërtetohet se refuzimi i aplikimit në programin për trajtim mjekësor jashtë institucioneve publike shëndetësore është në kundërshtim me parimin e drejtësisë sociale të rendit kushtetues të Republikës së Kosovës, Ligjin për Shëndetësi, Ligjin për të drejtat dhe përgjegjësitë e banorëve të Kosovës në sistemin shëndetësor, Ligjin për Sigurimin Shëndetësor dhe Udhëzimin Administrative për TMJIShP, Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut, Konventës Ndërkombëtare për të Drejtat Ekonomike, Sociale dhe Kulturore si dhe Kartën Sociale Evropiane.

Mbi këto pretendime, CSL dhe qytetarja kanë kërkuar nga gjykata që ta aprovojë në tërësi padinë, që ta anulojë vendimin e mbi refuzimin e ankesës nga ana e Ministrisë së Shëndetësisë dhe që të aprovohet kërkesa e qytetares për kompensim financiar për shërbimet mjekësore që i ka pranuar nga institucionet tjera e që nuk mund të ofrohen nga institucionet shëndetësore publike.

Më datë 22 shkurt 2023, pala e paditur – Ministria e Shëndetësisë – ka parashtruar përgjigje në padi, ku e ka kontestuar në tërësi padinë e CSL dhe të qytetares me arsyetimin se vendimi i Ministrisë është i ligjshëm dhe i drejtë.

Më pas, më 27 prill 2023 bashkëpaditësit kanë precizuar padinë ashtu që i kanë kërkuar gjykatës që të anulohen dy vendimet e Ministrisë së Shëndetësisë që i kishin mohuar qytetares kompensimin financiar për shërbimet mjekësore që asaj i takojnë sipas kritereve ligjore. Po ashtu, është propozuar që si provë të dorëzohet Raporti Konziliar që mbështet pretendimin që diagnoza e qytetares duhet të trajtohet jashtë institucioneve shëndetësore në vend.

Më 22 maj 2023, CSL dhe qytetarja kanë paraqitur parashtresën për precizim të kërkesëpadisë në kuptim të lartësisë së kompensimit, ashtu që kanë kërkuar nga gjykatë që ta detyrojë Ministrinë e Shëndetësisë që kompensimi ndaj qytetares të bëhet në shumë të caktuar në emër të shpenzimeve për trajtim jashtë institucioneve shëndetësore publike 15 ditë pas plotfuqishmërisë së aktgjykimit.

Në seancën e shqyrtimit gjyqësor të mbajtur më 26 maj 2023, Gjykata mori vendim që të aprovojë propozimin e qytetares që të nxirret prova me ekspertizë mjekësore, ashtu që caktoi tre ekspertë gjyqësorë me detyrë që të përpilojnë ekspertizën mjekësore rreth diagnozës dhe se trajtimet për këtë diagnozë mund të trajtohen në institucionet shëndetësore publike.

Më 8 dhjetor 2023, gjykata mbajti seancën tjetër të shqyrtimit gjyqësor në të cilën mori vendim që të aprovohet propozimi i palës paditëse që ekspertizën mjekësore ta bëjnë tre mjekë të tjerë, pasi që ekspertët paraprak nuk kishin arritur të përpilonin dokumentin në fjalë.

Më 14 shkurt 2024, shqyrtimi gjyqësor vazhdoi me dëgjimin e ekspertëve mjekësor lidhur me ekspertizën e përpiluar përkitazi me diagnozat e qytetares – paditëses – dhe për mundësinë që trajtimi i kësaj diagnoze ka mundur të bëhet në kuadër të institucioneve shëndetësore publike. Më pas, kjo ekspertizë është kundërshtuar nga pala paditëse me arsyetimin që ajo bie në përfundime jo të drejta në raport me provat  dhe gjendjen faktike. Në këtë rrethanë, Gjykata aprovoi propozimin që të plotësohet ekspertiza duke përfshirë edhe ekzaminimin e drejtpërdrejtë të qytetares – paditëses.

Aktualisht, CSL dhe paditësja janë në pritje të plotësimit të kësaj ekspertize dhe në caktimin e seancës së radhës në këtë çështje gjyqësore.

GLPS ofron ndihmë juridike për mbrojtjen e të dhënave personale

Qytetarëve të Republikës së Kosovës u garantohet e drejta për mbrojtjen e të dhënave personale përmes Ligjit për Mbrojtjen e të Dhënave Personale. Sipas këtij ligji, të dhënat personale përkufizohen si çdo informacion në lidhje me një person fizik të identifikuar ose që mund të identifikohet në bazë të një emri, një numri identifikimi, të dhënave rreth vendndodhjes, identitetit fizik, psikologjik, gjenetik, mendor, ekonomik, kulturor ose social të atij personi fizik.

Por, pavarësisht mbrojtjes së garantuar nga ana e ligjit, në praktikë janë të shpeshta rastet kur këto të dhëna publikohen në portale të ndryshme të mediave online përfshirë këtu edhe të dhënat personale të qytetarëve që kanë kryer aktin e vetëvrasjes. Një rast i tillë ka ndodhur edhe më portalin “Sinjali”, i cili nga qershori i vitit 2022 deri më 13 shtator 2022, kishte publikuar të dhënat personale për 11 persona që kishin kryer vetëvrasje. Në këto raportime, ky portal kishte publikuar emrat e personave, fotografi të tyre, vendbanimet, moshën dhe mënyrën e kryerjes së aktit të vetëvrasjes etj, Për më tepër, “Sinjali” brenda kësaj periudhe kohore kishte publikuar lajme edhe për 11 raste të tentim vetëvrasjeve, duke ofruar edhe të dhëna mbi lokacionin e vendngjarjes, vendbanimin e personit, moshën etj.

Duke vlerësuar se publikimi i të dhënave personale në rastet e vetëvrasjes apo tentim vetëvrasjes bie në kundërshtim me Ligjin dhe me kodin e mediave të shkruara,  Qendra për Informim dhe Përmirësim Social (QIPS) ka kërkuar nga Qendra për Raste Gjyqësore Strategjike (CSL) që t’i ofrojë ndihmë juridike në fushën e mbrojtjes së të dhënave personale.

CSL ka ofruar ndihmë juridike ashtu që më datë 22 shtator 2022, përmes organizatës QIPS ka dërguar Ankesë për shkelje të të dhënave personale në Agjencinë për Informim dhe Privatësi. Duke vlerësuar së është në interes të familjeve të prekura nga raportimet e tilla, është kërkuar që kjo Agjenci të obligojë portalin që të largohen lajmet e tilla që përmbajnë të dhëna personale dhe të kërkohet që në të ardhmen të mos publikohen të dhëna të ngjashme.

Në këtë ankesë, ndër të tjera është arsyetuar që publikimet e tilla, përveç se janë në kundërshtim me Ligjin për mbrojtjen e të dhënave personale, me Kodin e mediave të shkruara, gjithashtu paraqesin rrezik real që të nxisin stigmatizimin dhe përsëritjen e veprimeve vetëvrasëse. Në psikologji kjo njihet si efekti “Werther” apo “Copycat Suicide” ku persona të cilët glorifikohen apo polemizohen, nëpërmjet raportimeve të mediave shpijnë drejt një rritjeje të dukshme të vetëvrasjeve duke përdorë mënyrat e njëjta të vdekjes.

Identiteti i personit që ka kryer vetëvrasje nuk është në interes të publikut dhe publikimi i këtyre të dhënave mund të shkaktojë dëm, jo vetëm familjarëve të personit që ka kryer vetëvrasje, por edhe personave që gjejnë ngjashmëri me situatën e personit dhe kjo mund të bëjë që ai person të imitojë. Për këtë arsye, mediat duhet të kenë kujdes të shtuar në raportimin e këtyre ngjarjeve dhe të veprojnë në përputhje me legjislacionin në fuqi dhe me kodin gazetaresk.

CSL dhe QIPS përmes kësaj ankese kanë kërkuar që të merren masa ndaj portalit duke krijuar precedent, në mënyrë që portalet të veprojnë në përputhje me Ligjin për mbrojtjen e të dhënave personale, duke mbrojtur të drejtën e privatësisë dhe të mbrojtjes së të dhënave personale të qytetarëve të Republikës së Kosovës.

Lidhur me këtë ankesë ende nuk është pranuar ndonjë vendim nga ana e Agjencisë për Informim dhe Privatësi.

GLPS i ofroi mbështetje ligjore personit të verbër për të gëzuar edhe të drejtën në pension kontributdhënës

Ligji për persona të verbër përcakton që qytetarët me humbje të plotë të të pamurit, qoftë me lindje apo më vonë, kanë të drejtë në përfitim material për shkak të verbërisë pavarësisht nga mosha. Por, në praktikë nuk janë të rralla rastet kur personat e kësaj kategorie me arritjen e moshës 65 vjeçare janë të detyruar që të vendosin mes kompensimit material për verbëri dhe pensionit kontributpagues të moshës që njihet me ligjin për skemat pensionale të financuara nga shteti.

Një ndalesë e tillë vlerësohet e kundërligjshme për faktin se asnjëri nga ligjet e lartcekura nuk përmbajnë dispozitë më të cilën kufizohet e drejta qoftë në pension kontributdhënës apo në kompensim material për verbëri, si dhe vendimi i Gjykatës Supreme ku është njohur e drejta në pension sipas Ligjit për statusin e të drejtave të dëshmorëve, invalidëve, veteranëve, pjesëtarëve të UÇK, të viktimave civile dhe familjeve të tyre, si dhe e drejta në pension kontributpagues të moshës.

Edhe në rastin tonë, qytetarit të cilit i është ofruar mbështetje ligjore nga Qendra për Raste Gjyqësore Strategjike (CSL), pa ndonjë vendim të shkruar i është thënë që duhet të zgjedh nëse dëshiron të vazhdojë të përfitojë nga kompensimi material për verbëri apo që më rastin e mbushjes së moshës 65 vjeçare të përfitojë vetëm nga skema pensionale e moshës.

CSL duke vlerësuar të kundërligjshme mohimin e së drejtës në dy pensione, atë për pension kontributdhënës dhe atë për kompensim material për verbëri më datë 18 dhjetor 2023, në emër të tij ka parashtruar kërkesë në Departamentin e Pensioneve – Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve që këtij qytetari t’ia njeh të drejtën e përfitimit nga këto dy skema pensionale.

Në këtë kërkesë janë bashkëngjitur edhe provat që vërtetojnë se ai më 10 mars 2023 ka mbushur moshën 65 vjeçare, librezën e punë si dhe vendimin mbi gjendjen e tij shëndetësore si person i verbër që nuk ka ndryshuar.

Parashtruesi i kërkesës kërkon trajtim të barabartë me të gjithë qytetarët e Republikës së Kosovës, duke ju njohur e drejta në pension kontributpagues të moshës meqë plotëson kushtet e përcaktuara ligjore. Në të njëjtën kohë kërkon që të mos i ndërpritet e drejta në kompensim material të verbërisë duke e respektuar dispozitën ligjore që përcakton se ky kompensim ju njihet pavarësisht moshës, e po ashtu për arsye se gjendja e tij nuk ka ndryshuar.

Në fund, parashtruesi i kërkesës ka paralajmëruar Departamentin e Pensioneve – Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve që do t’i shfrytëzojë mjetet juridike në rast se përgjigjja do të mungojë (heshtje administrative) apo do të merret një përgjigje negative përkitazi me pretendimet e tij.

Duke qenë se nga Departamenti i Pensioneve nuk është pranuar asnjë përgjigje në kërkesën e parashtruar, CSL ka dërguar një kërkesë te re ku ka kërkuar që me nxjerrjen e aktit të shkruar për miratim në heshtje personit të verbër t’i njihet e drejta në pension kontributdhënës pa iu mohuar e drejta në kompensim material për verbëri.

Heshtja e  Departamentit të Pensioneve – Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve në raport me kërkesat e qytetarit, ka detyruar CSL-në që në emër të tij të parashtrojë kërkesë për qasje në dokumente publike, përkatësisht në vendimin për miratim në heshtje të së drejtës për  pension kontributdhënës.

Moskthimi i përgjigjes në kërkesën për qasje në dokumente zyrtare sipas afatit dhe procedurave ligjore, ka detyruar parashtruesin e kërkesës të parashtroj ankesë në Agjencinë për Informim dhe Privatësi (AIP) për mos lejim të qasjes në dokumentin e kërkuar nga ana e Departamentit të Pensioneve.

AIP ka konfirmuar që e ka pranuar ankesën dhe momentalisht parashtruesi është në pritje të vendimit të Agjencisë dhe të përgjigjeve eventuale të Departamentit të Pensioneve.

GLPS i ofroi mbështetje ligjore të punësuarës që i refuzohej e drejta e pushimit vjetor

Ligji i Punës që është i aplikueshëm në Republikën e Kosovës përcakton se çdo i punësuar gjatë vitit kalendarik ka të drejtë për pushim vjetor të paguar në një kohëzgjatje prej së paku katër javë, pavarësisht a punon me orar të plotë apo të shkurtuar. Kjo e drejtë vlenë edhe për zyrtarët publik që shërbejnë në institucione bazuar edhe në Rregulloren për orarin e punës dhe pushimet e zyrtarëve publik.

Përveç pushimit vjetor, ligji parasheh edhe pushimin e lehonisë, pushimin mjekësor, pushimin javor etj., të cilat nuk bien ndesh me njëra-tjetrën. Kjo nënkupton se në rastet kur një i/e punësuar shfrytëzon njërin nga llojet e pushimit, kjo do të thotë që punëdhënësi nuk mund t’ia mohojë të drejtën e shfrytëzimit të llojit tjetër të pushimit që e njeh ligji.

Sidoqoftë, në disa raste punëdhënësit refuzojnë që të punësuarve t’ua mundësojnë gëzimin e kësaj të drejte me arsyetimin se “As ligji dhe as aktet nënligjore nuk i japin të drejtë askujt të që të shfrytëzojë pushim vjetor për periudhën kohore të pushimit të lehonisë…”. Situatë e tillë ka ndodhur edhe me qytetaren – e punësuar në kuadër të Shërbimit Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovës (SHSKUK) – të cilës i ka ofruar mbështetje juridike Qendra për Raste Gjyqësore Strategjike.

Qendra për Raste Gjyqësore Strategjike më datë 5 qershor 2023, ka dorëzuar kërkesën për realizimin e së drejtës në pushim vjetor në institucionin ku është e angazhuar qytetarja.

Në këtë parashtresë, Qendra i ka kërkuar institucionit përkatës që, konform me legjislacionin në fuqi që rregullon të drejtën e pushimit vjetor, të punësuarës t’i jepen 15 ditë pushimi, të cilat kishin mbetur të pashfrytëzuara nga viti 2022, e të njëjtat t’i shfrytëzojë gjatë muajit qershor 2023.

Pas kësaj, SHSKUK-ja i ka lejuar qytetarës t’i shfrytëzojë ditët e mbetura të pushimit vjetor. Me këtë rast, Qendra për Raste Gjyqësore Strategjike e vlerëson pozitive përgjigjen e SHSKUK-së.

Shkelja e të dhënave personale në rastin e publikimit të rezultateve të provimit të jurisprudencës është ngritur si një çështje me rëndësi për mbrojtjen e privatësisë së individëve dhe zbatimin e ligjeve për të mbrojtur këtë të drejtë themelore. Në këtë kontekst, Ministria e Drejtësisë ka qenë subjekt i kritikave për publikimin e emrave, mbiemrave dhe emrave të prindit të kandidatëve në ueb faqen zyrtare dhe në rrjetet sociale, pa respektuar Ligjin për Mbrojtjen e të Dhënave Personale.  Këto informata, shpesh janë publikuar edhe në rrjete sociale, shpërndarë dhe rishpërndarë disa herë duke rritur mundësinë për keqpërdorimin e tyre.

Në këtë rast, Qendra për Raste Gjyqësore Strategjike (Qendra) luajti një rol kyç në adresimin e shkeljeve të privatësisë së individëve nga Ministria e Drejtësisë në këtë rast. Qendra pas pranimit të ankesës nga një qytetare, më 14 shkurt 2022 ndihmoi qytetaren që ta paraqes ankesën në Agjencinë për Informim dhe Privatësi (AIP), duke i propozuar asaj që të zbatojë masat e duhura për të mbrojtur privatësinë e individëve.

Ky rast shënoi një fitore për mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe për zbatimin e ligjit për mbrojtjen e të dhënave personale. Pas veprimeve të ndërmarra nga Qendra dhe pas përfundimit të punës së AIP-së, u bë e qartë se Ministria e Drejtësisë kishte shkelur ligjin dhe kishte nevojë për të ndërmarrë veprime korrigjuese. Në këtë kontekst, vendimi i AIP-së urdhëroi Ministrinë e Drejtësisë për të ndaluar publikimin e të dhënave personale dhe për të hequr publikimet ekzistuese. Ky vendim ishte një përmbushje e qëllimeve të Qendrës për të mbrojtur të drejtat e individëve dhe për të forcuar zbatimin e ligjit.

AIP gjatë fazës së shqyrtimit të ankesës  kishte dërguar pyetje në Ministrinë e Drejtësisë lidhur me bazën ligjore e cila mundëson publikimin e këtyre të dhënave. Ministria e Drejtësisë kishte theksuar se ekziston mundësia që kandidatëve që nuk dëshirojnë t’iu publikohen rezultatet mund të ju komunikohen ato vetëm në prani të Komisionit, duke u bazuar në nenin 14, par.8 i Ligjit nr. 04/L-141 për Provimin e Jurisprudencës. Në këtë përgjigje, Ministria e Drejtësisë kishte thënë se “publikimi i rezultateve të Provimit të Jurisprudencës është në funksion të njoftimit në kohë reale të kandidatëve dhe transparencës”. AIP ka vlerësuar se ky argumentim nuk përputhej me kërkesat dhe kufizimet e Ligjit për Mbrojtjen e të Dhënave Personale, sepse ky ligj parasheh si kriter themelor për përpunimin e të dhënave personale dhënien e pëlqimit nga subjekti i të dhënave. Ndërkaq, në rastin e publikimit të rezultateve të provimit të jurisprudencës nuk është kërkuar pëlqim nga subjektet e të dhënave personale.

Reagimi dhe bashkëpunimi i Ministrisë së Drejtësisë në përputhje me vendimin dhe urdhrin e AIP-së, si dhe në ndërmarrjen e masave për të përmbushur kërkesat e ligjit tregon një përkushtim të përbashkët për respektimin e privatësisë dhe të drejtave të individëve. Ministria e Drejtësisë tash vepron në përputhje me Ligjin për Mbrojtjen e të Dhënave Personale dhe rezultatet e provimeve i publikon me kode për secilin kandidatë, pra në mënyrë të pseudonimizuar. Kjo fitore dëshmon rolin kyç të institucioneve dhe organizatave të shoqërisë civile në mbrojtjen e privatësisë dhe në forcimin e ligjit për të siguruar respektimin e të drejtave të njeriut në mjedisin digjital.

GLPS i ofroi mbështetje ligjore të punësuarës që i refuzohej e drejta e pushimit vjetor

Ligji i Punës që është i aplikueshëm në Republikën e Kosovës i obligon punëdhënësit që të punësuarve të mos ia mohojnë të drejtën e shfrytëzimit të pushimit vjetor. Por, përveç këtij lloji të pushimit, Ligji parasheh edhe pushimin e lehonisë, pushimin mjekësor, pushimi javor etj., të cilat nuk bien ndesh me njëra-tjetrën. Kjo nënkupton se në rastet kur i/e punësuara shfrytëzon njërin nga llojet e pushimit, kjo nuk do të thotë që punëdhënësi nuk mund t’ia mohojë të drejtën e shfrytëzimit të llojit tjetër të pushimit që e njeh Ligji.

Grupi për Studime Juridike dhe Politike (GLPS) përmes Qendrës për Raste Strategjike, ka ofruar mbështetje ligjore në një rast, i cili ka të bëjë me një të punësuar e cila kishte shfrytëzuar të drejtën e pushimit të lehonisë, dhe mbi këtë bazë institucioni (Zyra e Administratës – Klinika e Pediatrisë – Shërbimi Spitalor Klinik Universitar i Kosovës) në mënyrë verbale ia kishte refuzuar kërkesën për shfrytëzimin e pushimit vjetor.

Duke e vlerësuar se të punësuarës në mënyrë të pabazuar po i refuzohej e drejta e shfrytëzimit të pushimit vjetor, Qendra ka dorëzuar një shkresë më datë 6 qershor 2020, duke i kërkuar institucionit që t’ia njeh këtë të drejtë pushimi qytetares dhe që të njëjtin ta shfrytëzojë gjatë muajit qershor 2022.

Qendra e ka mbështetur kërkesën në të drejtat dhe detyrimet që rrjedhin nga Ligji i Punës dhe Rregullorja për orarin e punës dhe pushimet e zyrtarëve publikë. Ky ligj përcakton që pushimi i të punësuarit nuk konsiderohet si ndërprerje e marrëdhënies së punës, përfshirë edhe rastet pas shfrytëzimit të pushimit të lehonisë. Pra, duke marrë pushimin e lehonisë,  e punësuara nuk e ndërprenë marrëdhënien efektive të punës. Rrjedhimisht, pushimi i lehonisë është komplementar me pushimin vjetor (i shtohet atij) e jo zëvendësues ndaj tij.

Pas ofrimit të ndihmës juridike falas dhe përpilimit të shkresave të nevojshme, institucioni ku e punësuara punon më datë 14 qershor 2022, ia njohu të drejtën e pushimit vjetor.

Raste të tilla të suksesshme bëjnë që Qendra të mbetet e përkushtuar në zgjidhjen e problemeve kolektive përmes rasteve individuale dhe që t’i mbrojë të drejtat e të punësuarve, të sigurisë në punë, shëndetit dhe ambientit të përshtatshëm në punë dhe në përgjithësi të të drejtave të njeriut përmes padive strategjike dhe mjeteve tjera ligjore.

GLPS i ofroi mbështetje ligjore kandidates që i’u refuzua aplikimi në konkursin për laborantë mjekësorë

Ligji për zyrtarët publikë përcakton se pranimi në punë i nëpunësve civil dhe nëpunësve të shërbimit publik bazohet në parimin e meritës, mundësive të barabarta, profesionalizmit, integritetit, mosdiskriminimit dhe përfaqësimit të drejtë dhe të barabartë gjinor dhe të komuniteteve, përmes një procedure të hapur dhe konkurruese. Ky detyrim i obligon të gjitha institucionet publike që t’i respektojnë këto parime në çdo konkurs publik të shpallur nga ana e tyre.

Por, në rastin tonë, sektori i burimeve njerëzore i Shërbimit Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovës (SHSKUK), në konkursin e shpallur për pranimin e infermierëve dhe laborantëve më datë 13 nëntor 2023, në mënyrë të kundërligjshme ia ka mohuar të drejtën e aplikimit qytetares që përfaqësohet nga Qendra për Raste Gjyqësore Strategjike (CSL).

Kësaj kandidateje në mënyrë verbale i ishte refuzuar aplikimi nga zyrtarët për pranim të dokumentacionit në konkursin e lartcekur, në të cilën ajo kishte aplikuar për pozitën “Laborantë Mjekësorë”, me arsyetimin që nuk ka përgatitjen e duhur shkollore.

Pas shqyrtimit të çështjes, dokumenteve dhe konkursit, CSL ka vlerësuar se refuzimi i aplikimit të kandidates në konkursin publik të SHSKUK-së bie në kundërshtim me legjislacionin në fuqi dhe me datë  7 dhjetor 2023 dorëzuan një kërkesë në SHSKUK.

Përmes kësaj parashtrese, CSL dhe qytetarja kishte kërkuar nga ana e SHSKUK-së që të bëj pranimin e dokumenteve për aplikim në konkurs të kandidates për pozitën “Laborantë Mjekësorë”, me arsyetimin se refuzimi i aplikacionit nga zyrtarët për pranim të dokumentacionit në konkursin e lartcekur është i kundërligjshëm për disa arsye.

Së pari, CSL dhe qytetarja arsyetojnë kërkesën për pranim të aplikimit me faktin se kandidatja e ka përgatitjen shkollore e profesionale si dhe përvojën si teknike laborante, si kushte të mjaftueshme për pozitën e shpallur nga SHSKUK-ja.

Së dyti, përmes kësaj kërkese është arsyetuar kundërligjshmëria e refuzimit të aplikimit nga zyrtarët për pranim të dokumentacionit në konkursin e lartcekur, sepse vlerësimi mbi plotësimin e kushteve sipas konkursit do të duhej të vlerësohej nga një komision i veçantë, i cili edhe do të arsyetonte vendimin në rast të refuzimit të dokumentacionit të dorëzuar.

Mbi bazën e këtyre provave dhe arsyetimeve, CSL dhe kandidatja kanë kërkuar nga institucioni që të pranojë aplikimin e saj në konkursin për pozitën laborantë mjekësorë, me paralajmërimin që do të ndërmerren veprime edhe në rrugë gjyqësore nëse refuzohet ky aplikim pa ndonjë arsyetim të bazuar në legjislacion.

CSL dhe kandidatja janë në pritje të përgjigjes nga ana e SHSKUK-së.